Sociolozi prosjačenje najčešće određuju kao „društvenu devijaciju i socijalni problem, koji se sastoji u sticanju materijalnih vrijednosti traženjem od drugih lica, bespovratno i bez pružanja protivusluge.” Neki autori smatraju da prosjačenje predstavlja oblik sticanja materijalne dobiti, korišćenjem sklonosti ljudi ka samilosti prema osobama koje se time bave. Prosjačenje može biti pojedinačno ili grupno, odnosno kolektivno, a njime se prosjaci, u koje najčešće spadaju ljudi iz socijalno ugroženih i marginalizovanih društvenih grupa, bave slučajno, kada im se ukaže prilika ili iz navike. Posebnu kategoriju čine osobe koje se prosjačenjem bave organizovano. Na ulicama Bijelog Polja i Berana prisutno je prosjačenje, posebno u odredjene dane i odredjeno godišnje doba. Kako se boriti protiv prosjačenja, kako izvršiti prevenciju, je li ono organizovano ili ne. Tražili smo odgovore od onih koji su u ovo najupućeniji.
PROSJAČENJE KAO ZANAT ILI NUŽDA?
Gordana Bubanja Inspektorka iz CB Berane kaže da je teško dati odgovor da li se prosjačenje može podnijeti kroz profesiju ili nužnu potrebu jer je u svakom individulanom slučaju pristupa različito i utvrđuju se okolnosti pod kojma neko lice zatiču u prosjačenju uz poseban osvrt i pažnju. Prije svega da bi se utvrdile okolnosti neophodna je saradnja sa drugim institucijama kao što je Centar za socijalni rad i nadležno tužilaštvo koje u postupku ocjenjuje da li se prikupljeni dokazi mogu kvalifikovati kao krivično dijelo ili ne. Cilj je da evidentiramo prosjačenje, utvrdimo okolnosti, i dalje preduzimamo mjere i radnje. Ako se radi o krivičnom dijelu podnosimo krivičnu prijavu, a ako tužilac smatra drugačije ide se u pravcu utvrđivanja prekršajne odgovornosti. Centar bezbjednosti Berane od 2013. u kontinuitetu sprovodi peridoične akcije ,,PROSJAK“ sa ciljem da utvrdi okolnosti i evidentira lica u prosjačenju.
,,Kada su u pitanju problemi devijantnog ponašanja, moram istaći da to ne smijemo dovesti u vezu sa pripadnošću pola, nacionalnom ili etničkom pripadnošću, već treba da se preduzme set mjera koje imaju za cilj da se takvo ponašanje suzbije. Kada je uprava policije i CB iz koje dolazim, moram istaći da se problematično ponašanje ne može dovesti u vezi ni sa jednom zajednicom, tako ni sa RE zajednicom. Odgovornost je indivudiualna i može doći od bilo koga, i ona je vezana samo za učinioca krivičnog djela. Moram istaći da službenici CB imaju odličnu saradnju sa predstavncima RE populacije, došlo je do socijalizacije pripadnika RE populacije i to nam govori da svu energiju treba da usmjerimo u istom pravcu, kako bi došli do toga da se nerpihvatljivo ponašanje suzbije“, rekao je Demir Ličina inspektor CB.
Prosjačenje osoba iz RE populacije se može posmatrati i kao jedno i kao drugo. Faktori koji dovode do prosjačenja su jedina mogućnost da se prehrani porodica, socijalna isključenost, integrisanost. Na teriotriji Opštine Bijelo Polje u poslednje vrijeme je mali broj osoba koji se bave prosjačenjem, razlozi sa to su svakako brojni. Mjere koje će se preduzimati moraju se organizovati zajedno sa organima lokalne i državne uprave, dječije, socijalne i zdravstvene zaštite. U prvom redu treba voditi računa o obrazovanju djece, jer upravo od obrazovanja sve polazi, neophodno je da se upoznaju djeca po pitanju toga zašto ne treba prosjačiti, a zatim i upoznati ljude sa negativnim aspektima prosjačenja, jer ukoliko ljudi ne bi davali novac, prosjačka kutija bi postala prazna i samim tim i prosjačenje gubi smisao, istakla je Irma Fetahović, inspektorka CB BP.
PROSJAČENJE KAO ZANAT ILI NUŽDA?
Ova kampanja realizuje se u sklopu projekta ,,Unaprjeđenje socio-ekonomskog statusa romske populacije kroz sticanje novih znanja i vještina i promovisanja romskog identiteta i kulturne baštine” sa ciljem da doprinesemo jačanju položaja Roma i Egipćana u društvu i većim uključivanjem u društvene tokove, uz smanjenje diskriminacije i stigmatizacije prema ovim manjinskim grupama.
Projekat realizuje NVO Multimedial Montenegro (MMNE) uz finansijku podršku Ministarstva pravde, ljudskih i manjskih pravaOva kampanja realizuje se u sklopu projekta ,,Unaprjeđenje socio-ekonomskog statusa romske populacije kroz sticanje novih znanja i vještina i promovisanja romskog identiteta i kulturne baštine” sa ciljem da doprinesemo jačanju položaja Roma i Egipćana u društvu i većim uključivanjem u društvene tokove, uz smanjenje diskriminacije i stigmatizacije prema ovim manjinskim grupama.
Projekat realizuje NVO Multimedial Montenegro (MMNE) uz finansijku podršku Ministarstva pravde, ljudskih i manjskih prava.