Obrazovanje

Obrazovanje kao osnovni uslov za poboljšanje socio-ekonomskog i kulturnog statusa Roma, ali i njihovu integraciju u društvo.

U školskoj 2017/18 godini u opštini Bijelo Polje upisan je 31 učenik romske populacije, od kojih je 15 učenika i 16 učenica dok je 2018/2019 upisano 23 djece (11 djevojčica i 12 dječaka). Osnovno obrazovanje se realizuje u 3 gradske, 3 prigradske i 11 seoskih škola. Od ukupnog broja učenika/ca 4828, koliko ih je upisano u školskoj 2018-19 godini, 23 je iz Romske populacije. Obrazovanje se ne sprovodi na manjinskom jeziku. Ni jedan od nastavnika ne govoriniti razumije romski jezik. Crna Gora treba da osigura da sva djeca pomenute dobi pohađaju nastavu, bez obzira na pol, rasu, vjeru, socijalno porijeklo ili drugo lično svojstvo. Podaci dobijeni od obrazovnih institucijaukazuju da je u školskoj 2017/18 napustiloredovno školovanje 20% romske djece (dječaci 10% i djevojčice 10%). U opštini Bijelo Polje 2018/2019. školske godine su upisana 3 učenikau srednje škole. Jedan učenik u JU Srednja elektro-ekonomsku školu i dva učenika u JU Srednja stručna škola.  Takođe u  opštini Bijelo Polje ima 2 korisnika/ca stipendija za srednjoškolceza koje sredstva obezbjeđuje Ministarstvo za ljudska i manjinska prava u saradnji sa Ministarstvom prosvjete. Na fakultetima akademske 2018/2019. iz Bijelog Polja nijedan pripadnik romske populacije nije uključen u visoko obrazovanje.

 BERANE. Obrazovni nivo RE populacije na teritoriji opštine Berane je veoma nizak. U školskoj 2012/2013 godini, 30 djece pripadnika RE populacije (13 domicilnih i 17 IRL RE) je upisano u prvi razred osnovne škole (OŠ „Radomir Mitrović”), dok ovu školu pohađa ukupno 132 učenika RE populacije. U okviru OŠ „Vuk Karadžić“ više od tri decenije postoji odjeljenje za djecu sa posebnim obrazovnim potrebama koje obrazuje djecu koja ne mogu po programima inkluzivnog obrazovanja da budu uključena u redovan školski proces. Medju 16 polaznika ovog odjeljenja, dvoje djece su pripadnici RE populacije. JU Srednja škola  „Vukadin Vukadinović” pohađa 4 pripadnika RE populacije, dok u  JU Srednja stručna škola  1 učenik  RE populacije uključen u srednjoskolski obrazovni sistem.

Razlozi za nizak nivo integrisanosti u obrazovni sistem ogledaju se u postojanju jezičke barijere, lošoj informisanosti, slabom materijalnom položaju i niskom stepenu svijesti roditelja o značaju i prednostima obrazovanja.